16 maart 2019: Lezing en excursie rond het Uddelermeer
16 maart 2019: Lezing en excursie rond het Uddelermeer.
Op 16 maart organiseert de werkgroep Geologie en Landschap van de KNNV vereniging voor veldbiologie Epe-Heerde een lezing over pingoruïnes gevolgd door een excursie langs de pingoruïnes, het Uddelermeer en het Bleekemeer.
Ongeveer 110.000 jaar geleden begon de laatste ijstijd Het Weichselien). Dit keer bereikte het landijs Nederland niet, maar wel was de ondergrond permanent bevroren. De bodem was tussen de twintig tot wel vijftig meter diep bevroren. Onder deze bevroren bodem ( permafrost) bevond zich bodemwater, dat aanhoudend onder grote druk stond. Waar zich scheuren bevonden in de permafrost welde het grondwater omhoog en bevroor meteen in de zone van de permafrost. Zo ontstond een ondergrondse hoeveelheid bevroren grondwater, ijslens genoemd. Deze ijslens bleef groeien door aanvoer van nieuw grondwater en de grond boven de ijslens werd steeds verder omhoog gedrukt. Er ontstond een heuvel, de pingo, die vele meters hoog kon zijn.
Door de groei en druk van de ijslens begon er bovenop de ijslens scheuren in de grond te ontstaan en zo kon het zonlicht bij het ijs komen, dat hierdoor begon te smelten. Ook stukken grond ontdooiden nu en gleed met het smeltwater van de heuvel af. Aan de voet van de heuvel ontstond zo een ringvormige aarden wal en toen al het ijs gesmolten was bleef er een ringvormige krater over, die zich vulde met smeltwater, de pingoruïne was ontstaan.
Het Uddelermeer is niet alleen interessant als pingoruïne, maar er zijn de omgeving ook vindplaatsen van rondtrekkende jagers en verzamelaars uit de Steentijd aangetroffen. Grafheuvels uit de Bronstijd duiden voorts op het ontstaan van nederzetting bij dit meer. De Hunneschans is van cultuurhistorische waarde en een rijsmonument, het terrein rond het meer is aangewezen als archeologisch monument.
De lezing wordt gegeven door Anja Verbers, fysisch geograaf en een autoriteit op het gebied van pingoruïnes. Zij is werkzaam als projectleider van het Pingo Programma van Landschapsbeheer Drenthe. Die provincie telt zo’n 2500 pingoruïnes.
De lezing wordt gehouden in Uddel, in dorpshuis Het Blanke Schot, Garderenseweg 33, 2888 LA.
Meteen na de lezing volgt de excursie naar en langs het Bleekemeer en het Uddelermeer.
Aanvang lezing 13.30 uur; aanvang wandeling ca. 15.30 uur (duur ongeveer 1 uur). Leden KNNV en IVN op vertoon van lidmaatschapskaart vrije toegang, niet- leden betalen € 3,00.
Opgave vereist bij Jan den Held, email: jdenheld@lijbrandt.nl, tel.: 0575-517750.